Na poniedziałek, 18 sierpnia przypada 110. rocznica przyłączenia Bałut do Łodzi. Z tej okazji Zakład Wodociągów i Kanalizacji zaprasza na spacer wzdłuż dawnej granicy między Bałutami a miastem Łódź. To wyjątkowa okazja, by poznać historię dzielnicy, która na początku XX wieku była największą wsią w Europie.
Historia Bałut – od wsi do dzielnicy Łodzi
Początki Bałut sięgają co najmniej połowy XV wieku. W 1792 roku znajdował się tu dworek, dom dla służby folwarcznej i kilka chałup. Prawdziwy rozwój nastąpił od 1853 roku, gdy wsią zarządzał August Zawisza.
Czytaj także: Retkinia w korku. Wielkie utrudnienia przez budowę kładek
To właśnie Zawisza, zachęcony bliskością rozwijającej się Łodzi, postanowił podzielić swoją ziemię na działki budowlane i oddać je w dzierżawę. W 1857 roku sporządzono plan parcelacji z rynkiem i kilkoma ulicami, z których dwie stanowiły przedłużenie łódzkich ulic Zgierskiej i Łagiewnickiej.
Proces kolonizacji zakończył się w 1872 roku, a Bałuty stały się miejscem osiedlania ludności napływowej – rzemieślników, tkaczy, kupców, urzędników i właścicieli niewielkich zakładów przemysłowych. Życie było tu tańsze niż w Łodzi.
Czytaj także: Marlena Kowalewska już w Panionios. Reprezentantka Polski opuściła ŁKS
Największa wieś w Europie
Na początku XX wieku Bałuty były największą wsią w Europie. Tuż przed przyłączeniem do Łodzi w 1915 roku liczba mieszkańców wynosiła ponad 100 tysięcy osób.
Rozwój był tak dynamiczny, że w pewnym momencie określano ją mianem „największej wsi świata”. Zabudowa odbywała się chaotycznie, bez podstawowych mediów, co było typowe dla osiedli robotniczych tamtych czasów.
Czytaj także: Pirulo ma nowy klub! Ulubieniec kibiców ŁKS- przeniósł się bliżej domu
18 sierpnia 1915 – data przyłączenia
18 sierpnia 1915 roku rozporządzeniem Cesarsko-Niemieckiego Prezydenta Policji von Oppena władze niemieckie zadecydowały o włączeniu Bałut w granice Łodzi. Wraz z Bałutami do miasta przyłączono również gminy Radogoszcz, Chojny, część wsi Widzew, Zarzew, Dąbrowę, Brus i Rokicie.
Decyzję podjęli Niemcy okupujący miasto podczas I wojny światowej. W ten sposób Łódź znacznie powiększyła swoje terytorium, włączając obszary gęsto zaludnione i od wielu lat związane z łódzkim przemysłem.
Czytaj także: Mieszkańcy Dąbrowy znowu pojadą 13! Trwa budowa nowoczesnej krańcówki
Współczesne Bałuty – największa dzielnica Łodzi
Dzielnica administracyjna Bałuty została powołana 1 stycznia 1954 roku jako jedna z 7 dzielnic Łodzi. Zajmowała teren między ulicami Rąbieńską i Drewnowską na południu a ulicami Łagiewnicką i Krecią na wschodzie.
Dzisiejsze Bałuty to:
- Powierzchnia: 78,9 km² (druga co do wielkości dzielnica w Łodzi)
- Liczba mieszkańców: około 213 tysięcy (największa dzielnica pod względem zaludnienia)
- 8 osiedli: Bałuty Centrum, Bałuty Doły, Bałuty Zachodnie, Julianów-Marysin-Rogi, Łagiewniki, Radogoszcz, Teofilów-Wielkopolska, Wzniesienia Łódzkie
Bałuty to najgęściej zamieszkaną dzielnicą Łodzi z zagęszczeniem 2485 osób/km². Mieszka tu 58% osób w wieku produkcyjnym, 27% w wieku poprodukcyjnym i prawie 15% w okresie przedprodukcyjnym.
Czytaj także: To ostatnia defilada z F-16? W przyszłym roku w Łasku wylądują F-35
Spacer z okazji 110. rocznicy
Zakład Wodociągów i Kanalizacji zaprasza na historyczny spacer wzdłuż dawnej granicy między Bałutami a Łodzią. Uczestnicy będą mieli okazję zobaczyć pozostałe ślady po wsi i rzeczkach, które kiedyś płynęły przez największą wieś w Europie.
Szczegóły spaceru:
- Data: poniedziałek, 18 sierpnia 2025 roku
- Godzina: 17:30
- Start: park Ocalałych (przy Pomniku Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej)
- Zakończenie: ul. Zachodnia (miejsce dawnego starego cmentarza żydowskiego)
- Koszt: bezpłatny
Tragiczna historia wojenna
W czasie II wojny światowej Bałuty – wraz ze Starym Miastem – zostały zamienione w największe w Europie getto, przez które przeszło około 200 tysięcy Żydów. Ta tragiczna karta historii jest upamiętniона Szlakiem Litzmannstadt Getto, a na chodnikach umieszczono tabliczki wyznaczające granice łódzkiego getta.
Czytaj także: Kebab Store otwiera drugą restaurację. Jeden z najlepszych kebabów w Łodzi pozostaje na Teofilowie
110. rocznica przyłączenia Bałut do Łodzi to doskonała okazja, by poznać bogatą historię dzielnicy, która z małej wsi XV-wiecznej stała się największą wsią Europy, a następnie jedną z najważniejszych dzielnic Łodzi.
Dziękujemy, że przeczytałeś nasz tekst. Obserwuj nas na Twitterze i Facebooku.
