W weekend przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym im. Jana Pawła II w Bedoniu Wsi w gminie Andrespol (województwo łódzkie) pojawiły się łosie. Zwierzęta próbowały przebić się przez ogrodzenie szkoły. Sprawdzamy, dlaczego jesienią łosie opuszczają las, gdzie się ich spodziewać i jak bezpiecznie się zachować podczas spotkania.
Łosie w szkole w Bedoniu – co się stało?
W weekend trzy łosie próbowały przedostać się przez płot, który chroni szkołę. Zwierzęta, wyszły z lasu, prawdopodobnie po to, żeby znaleźć pożywienie.
Jesień – pora godowa i rozpoczęcie wędrówek
Jesień to okres, w którym łosie drastycznie zmieniają swoją aktywność. We wrześniu i październiku zaczyna się bukowisko – godowy okres łosi. Samce z pełnymi porożami szukają samic do rozmnażania, co wprawia je w stan dużej aktywności i zmian w zachowaniu.
W tym samym okresie łosie przemieszczają się na większe odległości, opuszczają głębokie lasy. Poszukują pożywienia – jesienne rośliny, pędy, liście i kora drewna stają się dla nich rarytasami. Wyruszają na tereny zasiedlone, do pól uprawnych i zabudowań.
Badania przeprowadzone przez naukowców z Białowieży i Uniwersytetu w Białymstoku pokazują, że największe ryzyko spotkania z łosiem przypada na późne popołudnia września i października. To okres, gdy hormony godowe osiągają szczyt, a łosie są najmniej przewidywalne.
Rozsiedlenie się łosi w Polsce – już nie tylko wschód
Kilkadziesiąt lat temu łosie występowały prawie wyłącznie na wschodzie Polski, w Białowieży, na Polesku i w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Dziś łosie rozprzestrzeniają się po całym kraju. Spotyka się je coraz częściej w Wielkopolsce, na Kujawach, a nawet w województwie łódzkim – właśnie tam, gdzie znajduje się szkoła w Bedoniu.
Dlaczego łosie opuszczają las – przyczyny
Pożywienie – Jesienią w lasach jest coraz mniej jedzenia w porównaniu do lata. Łosie szukają młodych pędów sosny, brzozy i wierzby.
Godowy szał – W okresie bukowiska samce poruszają się niespokojnie, szukając samic. Nie trzymają się normalnych terytoriów, wychodzą daleko od lasu.
Zmiana klimatu – Badania naukowców pokazują, że łosie mają problemy z wysokimi temperaturami. W przeszłości przesuwały się bardziej na północ i wschód.
Dostęp do wody – Łosie kochają błota i mokre tereny.
Gdzie w Polsce najczęściej spotyka się łosie?
Najczęściej łosie pojawiają się w:
- Biebrzańskim Parku Narodowym – rocznie notuje się tu 3-7 wypadków drogowych
- Polskim Parku Narodowym – około 600 osobników
- Dolinie Biebrzy – historyczne siedlisko łosi w Polsce
- Lasach na wschodzie Polski – powiat bielski, grajewski
- Coraz częściej – województwo łódzkie i inne regiony centralne
Co robić, jeśli spotkasz łosia – instrukcja bezpieczeństwa
1. Zachowaj spokój
Panika jest waszym największym wrogiem. Łosie są zwyczajnie przestraszone. Nie podnoś głosu, nie rób nagłych ruchów.
2. Nie zbliżaj się
Idealna odległość to co najmniej 15 metrów. Jeśli to możliwe – 30-50 metrów. Łoś potrafi biec z prędkością 50 km/h i może pokonać dużą odległość w kilka sekund.
3. Nigdy nie uciekaj do ataku
To jest błąd. Łoś będzie cię gonić. Zamiast tego powoli się oddalaj, utrzymując kontakt wzrokowy. Nie odwracaj się plecami.
4. Jeśli jesteś w samochodzie
Zwolnij, włącz światła awaryjne, pozwól łosiowi przejść. Jeśli krowa z cielęciem – bądź szczególnie ostrożny. Nie wychodź z pojazdu.
5. W terenie otwartym – szukaj zasłony
Jeśli czujesz się zagrożony, biegnij do najbliższego drzewa, budynku lub płotu. Możesz się za nimi ukryć.
6. Nigdy nie wchodź między samicę a jej młode
To jeden z najtrudniejszych scenariuszy. Jeśli to zrobiłeś – natychmiast się wycofaj.
7. Zgłoś do służb
Jeśli łoś pozostaje na drodze lub w pobliżu szkoły – natychmiast powiadom policję, straż pożarną lub leśnictwo.
Co robić, jeśli atak jest nieuchronny?
Jeśli łoś już biegnie na ciebie:
- Staraj się wyglądać na większego – rozepnij kurtkę, machaj rękami
- Jeśli możesz – podnieś coś do rzucenia – gałąź, kamień
- Szukaj schronienia za drzewem lub budynkiem
- Nigdy nie próbuj zwracać uwagi zwierzęcia biciem – to go jeszcze bardziej zezłości
Statystyka wypadków z łosiami
W Polsce rocznie dochodzi do kilkudziesięciu wypadków drogowych z udziałem łosi. Większość to kolizje samochodów ze zwierzętami na drogach krajowych nr 65, 8 i Carskiej Drodze na wschodzie Polski.
